Dit is
een gezegde dat we misschien allemaal wel op een bepaald punt gehoord hebben en
het klinkt ook als een wijs gezegde waar we mee akkoord zouden gaan als we het
horen zeggen. Maar ondanks dat we het inzichtvol en wijs vinden, is het
tegelijkertijd niet zo voordehandliggend voor ons om dit gezegde om te zetten
naar een praktisch en leefbaar principe.
Een wijsheid of gezegde is immers meestal ook enkel kennis, iets dat
mooi in de oren klinkt en dat ons misschien voor een ogenblik doet nadenken of
doet stilstaan bij onszelf en de realiteit, maar daarna gaan we gewoon verder
met ons leven. We blijven omgaan met situaties die getuigen dat de gezegdes en
wijsheden die we zo inzichtelijk vonden niet werkelijk zijn doorgesijpeld op
fysiek/praktisch vlak in de zin van ons dagelijks denken en handelen.
Zo ook
met dit gezegde. Ik bedoel, hebben we zelfs de moeite gedaan om werkelijk voor
onszelf te begrijpen wat dit gezegde praktisch gezien inhoud en wil zeggen? Of
is het dat we eerder even appreciatie opbrachten voor het creatief gebruik van
het symbolische beeld dat we soms letterlijk en soms figuurlijk doen wanneer we
een ander beschuldigen - de vinger wijzen - maar niet verder stilstaan bij wat
het werkelijk wil zeggen dat er drie vingers terug wijzen naar onszelf en hoe
we dit inzicht op praktische wijze kunnen toepassen in onzelf en ons dagelijkse
leven? Hoe kunnen we dit gezegde dus omzetten naar een praktisch leefbaar
principe, zodat het niet zomaar een leeg betekenisloos gezegde blijft maar een
levende stelling van wie we zijn als wezen?
Hoe ik
dit gezegde leef en toepas in mijn dagelijkse leven is aan de hand van het
gereedschap van zelf-eerlijkheid en zelf-vergeving. Zelf-eerlijkheid is het
naar binnen brengen van mijn gewaarzijn in momenten waarin ik mezelf een ander
zie beschuldigen van iets. Wanneer ik een ander beschuldig en bijvoorbeeld denk
dat 'zij dit of dat moeten veranderen' en 'zij hier of daar een fout begaan
zijn' gepaard met een emotie van frustratie, boosheid en/of beschuldiging, dan
is mijn gewaarzijn immers gekanaliseerd naar buiten toe, naar 'de ander' en
'wat zij al dan niet gedaan hebben'. Het naar binnen richten van mijn
gewaarzijn in die momenten wil zeggen dat ik mezelf afvraag hoe en waar ik zelf
in mijn eigen gedachten en/of handelingen eigenlijk precies hetzelfde doe als
waar ik dit individu van beschuldig.
Dit mede
omdat ik in het bewandelen van mijn proces zeer vaak tot dit inzicht ben
gekomen, dat wat ik zag in een ander en waar ik hen van aan het beschuldigen
was, eigenlijk ook in mezelf aanwezig was. Keer op keer heb ik in een punt van
nederigheid moeten staan in mezelf wanneer ik besefte dat ik de ander enkel aan
het beschuldigen was om hetzelfde patroon van denken, reageren of gedrag in
mezelf te verhullen. Het is fascinerend hoe blind we zijn voor die drie vingers
die naar ons terug wijzen wanneer we de vinger wijzen naar een ander.
Het is
echter vaak die kleine stap die nodig is om je gewaarzijn even naar jezelf te
richten en jezelf de vraag te stellen 'hoe/waar in mijn eigen
leven/denken/handelen doe ik eigenlijk zelf waar ik deze persoon van
beschuldig?' om in te zien dat het basisontwerp van beschuldiging is om onze
eigen 'fouten' te verbergen van onszelf door die vinger naar een ander te
richten. Hier is zelf-eerlijkheid van belang omdat het een zekere brutale
eerlijkheid vergt om echt te kijken naar jezelf als wie je werkelijk bent en om
je eigen fouten onder ogen te komen.
Zelf-vergeving
is het gereedschap dat je zal assisteren om die omkering te maken in je
gewaarzijn, om je focus te verleggen van buiten naar binnen en om de
zelf-eerlijkheid te faciliteren. In de volgende blog deel ik hoe je
zelf-vergeving kan toepassen in momenten van beschuldiging om jezelf te
assisteren en te ondersteunen in het omkeren van je gewaarzijn en het praktisch
leven en toepassen van het gezegde 'Wijs je vinger naar een ander en er wijzen
drie vingers terug.'