Dag 787: Bureaucratie en de Ontmenselijking van onze Samenleving

Met deze titel en met specifiek het woord 'ontmenselijking' en 'onmenselijkheid' verwijs ik naar een ervaring die we allemaal wel op een bepaald punt doormaken, en dan vooral wanneer we te maken hebben met grote organisaties zoals overheidsinstanties of bedrijven. Vaak krijgen we het gevoel dat zaken in ons systeem (lees: samenleving), en dan vooral zaken die een directe impact hebben op het overleven en de gezondheid van onszelf en dat van ons gezin en familie, veel te 'onpersoonlijk' zijn. Er wordt naar ons verwezen via referentienummers, dossiers en klantenbestanden en vaak zijn bepaalde instanties zo groot dat je voor één kwestie verschillende lagen van authoriteit moet doorwandelen of aan steeds een andere hulpverlener je verhaal moet doen en bijgevolg soms ook steeds verschillend advies of richtlijnen te horen krijgt.

Dit kan de indruk opwekken dat niemand in onze samenleving, en zelfs niet in de instituties die zichzelf 'sociaal' noemen (zoals school, ziekteverzekering, sociale verzekering, etc), werkelijk om jou of je naasten geeft. "Mensen geven niet om elkaar" is vaak de conclusie die je uiteindelijk trekt wanneer je te maken krijgt met overheidsinstanties of grote bedrijven, en nog meer wanneer er zich problemen voordoen en/of wanneer je je totaal afhankelijk bevindt van die instituties. Zelfs als iemand je zou willen helpen en in feite de beslissing kan maken om bepaalde zaken makkelijker voor je te maken, kunnen ze dat soms niet omwille van de regulaties 'van bovenaf'. Deze mensen zouden bijvoorbeeld zelf hun job kunnen verliezen als ze beslissingen zouden maken uit 'menselijkheid' en 'compassie' die echter tegen het beleid en de regels van de organisatie waar ze voor werken ingaan.

Het zijn dus de regels, de wetgevingen en de 'codes' als het ware die onze samenleving richting geven en vooral dan de waarde die we geven aan die regels, die ervoor zorgen dat we de manier waarop we met elkaar omgaan op organisationeel en structureel niveau ervaren als 'onmenselijk' of 'zonder compassie'. Wat we echter lijken te vergeten is dat die wetgevingen, regels en structuren specifiek gecreëerd zijn om onszelf als individuëen te beschermen van elkaar. Regels en wetten zijn er ter bescherming van onze eigen 'menselijke natuur', en dan met name die delen van onze natuur die niet getuigen van compassie, menselijkheid of medeleven met anderen. En hier heb ik het over uitdrukkingen en gedrag zoals stelen, pesterijen, discriminatie, aggressie, geweld, sexuele intimidatie/manipulatie, en al de manieren waarop wij mensen in staat zijn om een ander - weze het individu of organisatie - te kwetsen op welke manier ook ten voordele van ons eigenbelang.

Maar hier komt dan de paradox in het spel, aangezien het net de regels, regulaties en wetgevingen zijn die tegelijkertijd ook obstakels vormen voor ons vermogen om die menselijkheid, compassie, empathie en medeleven uit te drukken en toe te passen. Het is doordat we zoveel waarde hechten aan de 'regels' die we dienen te volgen, dat we het onszelf onmogelijk maken om onszelf te kunnen herkennen in een ander en te kunnen omgaan met anderen zoals we zouden willen dat er met onszelf wordt omgegaan. Veel mensen die in organisaties of bedrijven werken, en vooral overheidsorganisaties, en omgaan met mensen komen vaak zulk 'n situaties tegen waarin ze zien en beseffen dat wat de regels voorschrijven in termen van de beslissingen die ze dienen te maken in feite niet het beste is voor de personen wiens leven die beslissingen zullen beïnvloeden.

Je kan echter de regels en wetgevingen en de bureaucratie die onze samenleving geworden is niet beschuldigen aangezien dat systeem in zekere zin gecrëerd is vanuit goede bedoelingen. De regels zijn er immers ter bescherming van het individu. Het probleem is dat we nooit echt gekeken hebben naar waarom het eigenlijk is dat mensen 'crimineel' en kwalijk gedrag uiten en naar hoe we dat kunnen veranderen. De regels die gevormd zijn kwamen eerder vanuit een reactie erop. Dit heb ik in mijn voorgaande blog ook aangetoont, hoe we de neiging hebben om te reageren op problematisch gedrag dat de kop opsteekt hetgeen dan uiteindelijk leidt tot een onderdrukking en limitering van de vrijheid van individuen om zichzelf uit te drukken.

Zo ook gaat het met onze samenleving. Problemen worden benaderd vanuit reacties en angst, en niet vanuit een waarachtige interesse om het probleem te begrijpen en bereidheid om dingen te veranderen teneinde de problemen op te lossen. Uiteindelijk maken we het onszelf en elkaar enkel moeilijker om nog menselijkheid, compassie en empathie toe te passen en beslissingen te maken die het beste zijn niet enkel voor onszelf maar ook de mensen om ons heen omdat we in angst bestaan van elkaar en onze 'menselijke natuur' en krampachtig de regels en wetgevingen vasthouden zogezegd om onszelf beschermd te houden. Hoe goed onze bedoelingen echter waren in het vormgeven van die regels, is het resultaat echter een ontmenselijking van onze samenleving en interacties en een onderdrukking van ons potentieel om te groeien en te ontwikkelen op manieren die het beste zijn voor ieder levend wezen in deze wereld.

In de volgende blog zet ik verder met dit onderwerp en bekijk ik specifiek wat de oplossing zou kunnen zijn voor dit fenomeen. Ik wil absoluut niet beweren dat we zomaar alle regels of wetgevingen en uitvoerende instituties zouden moeten schrappen en in een totaal wetloze samenleving zonder structuur zouden moeten leven. De oplossing houdt in feite een simpele verandering van perspectief in; een verandering in ons begrip van wie we zijn en van de rol die we elk spelen in deze wereld. 

Dat 786: De Onderdrukkende Effecten van het Handhaven van "Eerlijkheid"

Iets dat ik vaak hoor van verschillende mensen in mijn omgeving is dat er zich in hun werkomgeving bepaalde scenarios afspelen waarin er afbreuk gedaan wordt aan de privileges die men soms geniet omwille van het concept 'eerlijkheid' en hoe het benaderd en toegepast wordt. En dit concept is iets dat we allemaal zullen herkennen - het is zelfs iets dat zich duidelijk heeft afgespeeld doorheen mijn leven in relatie tot autoriteitsfiguren.

We zullen allemaal wel het scenario herkennen - vooral wanneer we als kind broers en/of zussen hadden - waarin we iets ontzegt worden ten gevolge van een fout die een ander gemaakt had of omdat 'als jij dit of dat krijgt dan zal je broer of zus het ook willen en moeten we het hen ook geven'. Het is het fenomeen van over dezelfde kam geschoren worden in het principe van 'eerlijkheid', als het geloof dat elk individu gelijk behandeld moet worden in de zin van hetzelfde moet krijgen of ontkent worden. Dit houdt dan ook in dat iedereen zal lijden onder de fout van één enkel individu omdat die ene individu en de fout die zij begaan hadden gezien wordt als maatstaf voor iedereen en hoe iedereen behandeld zal worden.

Dit kan uiteindelijk leiden tot het opgeven en weglaten van dingen die het leven aangenamer maken in bepaalde situaties, aangezien er allerhande regels en regulaties worden opgesteld die dan opgelegd worden aan iedereen gewoon om situaties te vermijden die in feite gecreëerd waren door één individu of een klein aantal individuen. Deze aanpak wordt over het algemeen gehandhaafd in situaties waarin je groepen van mensen hebt die werken in een hierarchische structuur en door die structuur gecontroleerd trachten te worden, zoals school, werk en familie.

Deze definitie en toepassing van 'eerlijkheid' is echter niet wat best is aangezien het deze situaties duidelijk eerder limiteert en beperkt in de plaats van dat het individuen de ondersteuning en vrijheid geeft om zichzelf te kunnen ontplooien en om te groeien. Het is bijvoorbeeld gebaseerd op een principe van bestraffing, namelijk in het wegnemen of beperken van bepaalde omstandigheden teneinde te voorkomen dat bepaalde problemen opnieuw de kop zouden opsteken. Dit principe zorgt echter niet voor oplossingen. Het is de reden waarom veel criminelen die door het strafsysteem gaan, steeds in dezelfde cyclus van criminaliteit blijven steken in de plaats van dat ze groeien, veranderen, leren uit hun fouten en zichzelf ontplooiien.

Het systeem van bestraffing zorgt voor een beperking, limitatie en inkrimping van het menselijk potentieel om te groeien en te veranderen. Het zoekt niet naar oplossingen voor de problemen, noch naar het ontwikkelen van inzicht in hoe de problemen ontstaan in de eerste plaats, maar wil de problemen enkel onderdrukken of vermijden via regulering en beperking van vrijheid.

Daarnaast is deze toepassing van 'eerlijkheid' als in het 'over dezelfde kam scheren' van iedereen nog gebrekkig omdat het niet berust op gezond verstand. Het gaat ervan uit dat 'eerlijkheid' een eendimensioneel concept is - namelijk de idee dat iedereen hetzelfde krijgt en behandeld wordt - zonder dat daarin gezond verstand wordt toegepast in de zin van het erkennen van de nuances die elke situatie en elk individu onderscheiden en daardoor steeds een unieke toepassing vereisen. Het concept van 'eerlijkheid' is in deze zin als het ware een vorm van luiheid aangezien men in wezen de moeite niet wil doen om te onderzoeken zowel als aan te tonen hoe en waarom de één anders behandeld wordt dan de ander. Het is immers gemakkelijker om iedereen over dezelfde kam te scheren of elk persoon dezelfde schoen aan te passen, dan om de uniekheid van elkeen te zien en te erkennen en elk individu te ondersteunen en te benaderen op basis van die uniekheid en wat het beste zou zijn voor elk individu.

Dag 785: Welke woorden kan je leven om het best te kunnen omgaan met bureaucratie?

Vandaag nam ik een kijkje naar welk woord ik zou kunnen leven in verband met het wereldsysteem? Omdat, ik merk dat elke keer wanneer ik te maken heb met het systeem, zoals het aanvragen van een of ander document of visa, en ik moet allerhande documenten vinden en ik ervaar het als nogal moeizaam en ingewikkeld en specifiek wanneer bepaalde zaken niet gaan zoals ik wil, 'van een leien dakje', dan wordt ik gefrustreerd.

En over het algemeen elke keer wanneer ik daarmee te maken heb, met zo'n 'systeem-zaken', dan ervaar ik een soort van zinkend gevoel binnenin mezelf, depressie bijna. Omdat er op de achtergrond van mijn geest in feite een heuse klomp angst zit in verband met 'het systeem'. En dit voornamelijk in verband met wat ik zie als de 'medogenloosheid' van het systeem, van bureaucratie. Mijn documenten zullen immers bekeken worden door bepaalde beampten en als er om de een of andere reden volgens hen iets schort aan mijn aanvraag, zullen ze mij gewoon afwijzen en mijn aanvraag afkeuren. Ik bedoel, het zijn maar documenten en papieren en als er ergens iets opstaat dat hen niet aanstaat en dat door 'het systeem' wordt aanzien als niet goed genoeg, dan wordt je gewoon afgekeurd.

Er is geen compassie of empathie, in de zin van dat ik een mens ben, een individu en ik zou graag bijvoorbeeld samenwonen met mijn partner hier in Canada, en ik zie geen enkele reden waarom ik dat niet zou mogen. Maar, volgens het 'systeem' ben je niet zomaar een individu, je bent een nummer, een document en een dossier, en je moet als nummer voldoen aan bepaalde regels en voorwaarden om bepaalde dingen te verkrijgen. En van een systeem-perspectief lijkt dit vanzelfsprekend en 'normaal' omdat er nu eenmaal regels zijn, er is nu eenmaal een bepaalde gang van zaken op economisch vlak waarin bijvoorbeeld landen in feite bedrijven zijn die bepaalde handelsakkoorden hebben met andere landen. En als individu ben je ook als het ware een bedrijf, of een werkkracht, en of je al dan niet in een land binnen mag, wordt bepaald door je 'handelswaarde', door hoe je in de markt ligt. Je moet voldoen aan bepaalde voorwaarden.

Terwijl als je mensen zou beoordelen op basis van wie ze zijn als individu, als persoon, dan is iedereen even waardevol en dan zou iedereen aanvaard worden. Dus ik heb de laatste tijd, met hier naar Canada te verhuizen, nogal vaak te maken gehad met dat hele 'systeem' waarin ik besef dat ik 'maar een nummer' ben, en dat degenen die mijn dossier zullen behandelen mij niet zullen behandelen als het individueel wezen dat ik ben, maar als de data die in de documenten staat en op basis van hoe zij volgens voorbepaalde regels die data verwerken. En in verband met dit systeem bestaan er dus allerlei ervaringen in mezelf van angst en minderwaardigheid en onbeduidendheid. En in zekere zin zijn deze ervaringen ogenschijnlijk gebaseerd op de realiteit, op de eigenlijke stand van zaken. Omdat, in de realiteit ben ik nu eenmaal 'onbeduidend', ik ben nu eenmaal een nummer in de hele machine en ik zal ook zo behandeld worden door dit systeem waarin ik besta.

Dus, welke woorden kan ik leven in die momenten waarin ik te maken heb met de bureaucratie van het systeem, zodat ik mezelf niet verlies in die ervaringen van angst, minderwaardigheid, onbeduidendheid en frustratie, maar zodat ik het hele proces kan bewandelen in en als geduldigheid, kalmte en berustendheid? Berustend lijkt hier het sleutelwoord, hetgene dat het meest naar voren springt in termen van wat de oplossing zou kunnen zijn voor de emotionele ervaringen.

Berustend in de zin van 'vrede hebben met' de situatie door steun te vinden in een bepaald punt. Dus, om berustend te kunnen zijn, en dus vrede te kunnen maken met de situatie waar je je in bevindt, moet je steun vinden in iets dat onvoorwaardelijk is. Onvoorwaardelijk vanuit het oogpunt dat je enkel kan berusten in iets, wanneer je weet dat het niet zal veranderen, dat je het niet zal verliezen - enkel dan is de steun echt en stabiel. Je kan bijvoorbeeld steun vinden en berusten in de wetenschap dat wat er ook gebeurt op vlak van het systeem en wat er ook mag voorvallen of veranderen, jij bent nog steeds hier als individu. Dat is iets dat niet zal veranderen, jij blijft hier als wie je bent wat zich ook voltrekt in je fysieke realiteit.

Dit is hoe ik op dit moment zie dat ik het woord "berustend", en daarbij ook het woord "gelaten" kan leven - twee woorden die ik erken en zie als de oplossing voor de ervaringen van angst, onbeduidendheid, minderwaardigheid, onstabiliteit, onmacht en frustratie die ik doorgaans ervaar in relatie tot het systeem. Zolang ik immers mijn 'steun' zoek in het systeem, in het wel dan niet en de onvoorspelbaarheid van hoe het systeem zal beslissen over mijn lot, zal ik mij steeds onstabiel, ontmachtigd, hulpeloos, angstig en gefrustreerd voelen. Ik kan niet berusten in het systeem omdat het in zekere zin onvoorspelbaar is, ondanks dat het zogezegd werkt en functioneert volgens voorbepaalde regels. Ik kan uiteraard mijn best doen om die regels zo goed mogelijk te verstaan, maar dan nog is er geen absolute zekerheid in de uitkomst. Absolute zekerheid bestaat enkel in het feit en het begrip dat ik hier ben, ik besta. Ik ben wie ik ben wat er ook gebeurt.

Dag 784: Hoe de meest Simpele woorden zoals "Ik" gekaapt worden door de geest

In het herdefinieren van het woord "Ik" kijk je dus eerst naar hoe het woord in en door je geest tot zover doorheen je leven gedefinieerd is. Als ik bijvoorbeeld kijk naar het woord, dan zie ik dat het voornamelijk gedefinieerd is door het bewustzijn systeem. En dit wil zeggen dat het woord "ik" voornamelijk verwijst naar mijn 'identeit' en mijn 'persoonlijkheid' en de aspecten van mezelf die hoofdzakelijk in mijn geest bestaan in termen van 'wie ik ben' en hoe ik mezelf met andere woorden definieer in mijn geest.

"Ik" is dus verbonden met dingen zoals vergelijking, als in het vergelijken van mezelf met andere mensen teneinde mezelf te kunnen beoordelen en afmeten en daarin mezelf te kunnen afscheiden van andere mensen.  Het is verbonden met gedachten, gevoelens en emoties  als hoe ik mezelf gedefineerd heb in mijn geest. Het 'ik' van de geest draagt steeds al mijn herinneringen met zich mee, want mijn herinneringen is wat ik in mezelf meedraag als referentie voor wie ik ben in het huidige moment.

Het 'ik' in de geest is in feite al de dingen die ik in mezelf aanvaard en toegestaan heb in termen van de beoordelingen in mijn geest, de gedachten, de reacties, de herinneringen, de geloofsystemen, enzovoort. Dus je zou kunnen zeggen dat elke keer je 'ik' zegt, dat je dan in feite jezelf even eraan herinnert dat 'wie je bent' een bewustzijnssysteem is. Het houdt je vast in hetzelfde patroon en zorgt er op subtiele wijze voor dat jij niet van je 'pad' afwijkt en dat jij jezelf blijft definieren in en als je geest.

Eenmaal je dan hebt uiteengezet hoe het woord 'ik' op voorgeprogrammeerde wijze gedefinieerd is in je geest, is het een kwestie van te kijken naar wat de eigenlijke definitie van het woord is, in de zin van wat het woord op zich eigenlijk wil zeggen in z'n puurste staat, zonder al de persoonlijke associaties en verbindingen in onze geest.

Dit is hoe het woordenboek dit woord definieert:

• De uitdrukking waarmee de denkende mens de eenheid van lichaam, denken en voelen aanduidt en die aldus scheidt van zijn omgeving en andere subjecten

Hierin zien we duidelijk hoe het woord 'ik' verwijst naar de 'denkende mens', de geest en wie we denken dat we zijn en hoe we onszelf ervaren vanbinnen. Een andere definitie in het woordenboek is:

• noemt de persoon die aan het woord is, eerste persoon enkelvoud, subject

Deze definitie is al wat meer subjectief en praktisch, en gebaseerd op de fysieke werkelijkheid. Hier zie je dat op vlak van de fysieke werkelijkheid dingen niet zo complex moeten zijn. 'Ik' is in feite dus simpelweg een term die gebruikt wordt om te verwijzen naar de persoon die aan het woord is, kwestie van verwarring te vermijden in communicatie. Het is als het ware dus een 'werkend woord', een woord dat een praktische functie heeft.

Het woord 'ik' hoeft helemaal niet te impliceren dat je een geest hebt met gedachten en interne ervaringen, omdat dan het woord ik in feite een andere invulling zal krijgen voor elk individu. We spreken dan dezelfde taal niet werkelijk omdat 'ik' voor de ene persoon een heel andere lading zal hebben dan voor de ander - afhankelijk van hoe beiden zichzelf definieren in hun geest.

In de eerste definitie wordt dus in feite de realiteit van de geest, van het bewustzijn bekrachtigd en wordt onze werkelijkheid met andere woorden onnodig meer complex gemaakt omdat we nu elke keer we het woord 'ik' uitspreken in feite de hele lading van ons complete bewustzijn naar boven halen. Terwijl, de tweede definitie is al heel wat luchtiger, simplistischer en absoluut ongecompliceerd - om niet te zeggen duidelijker en rechttoe rechtaan. Deze definitie is zelfs toepasbaar voor elk levend wezen, het staat ons toe om te realizeren dat je niet een 'denkend wezen' hoeft te zijn om een 'ik' te zijn. Elk wezen is 'ik', een individu. En elk wezen heeft een stem die telt, of het nu een denkend wezen is of niet.